Gogme


Iemand heeft het ooit eens becijferd: Sem Presser, fotojournalist, maakte in vijftig jaar pakweg 250.000 foto’s. 
Reken maar uit: 5000 per jaar, zeg twintig per dag. 
Niet vergeten: het is de tijd van fotorolletjes, ontwikkeltanks, donkere kamers en droogpersen. Een dag ontwikkelen en afdrukken is een dag geen foto’s kunnen maken. Een dag foto’s afleveren bij opdrachtgevers, is een dag geen foto’s kunnen maken én ze niet kunnen afdrukken. Een dag reizen is een dag …

Pressers werkelijke fotoproductie heeft dus beslist een stuk hoger gelegen dan het gemiddelde doet vermoeden. Bovendien was hij een onvermoeibaar voorvechter van fotografenbelangen en auteursrecht: jarenlang voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Fotojournalisten, oprichter van de Zilveren Camera (1948), mede-initiator van World Press Photo (1955) en nog het een en ander. 

Een energieke, gedreven, onvermoeibare man dus: op z’n 18-de begonnen als manusje van alles, op z’n 20-ste op eigen benen als Algemeen Nederlands Foto Persbureau. En vanaf dat moment: altijd en overal de slimste moeten zijn, de snelste, de eerste,
de handigste. In het joodse milieu waarin hij opgroeide is er een woord voor: gogme. Geen wonder dat zijn foto’s er soms een beetje haastig uit kunnen zien. 

Presser - een Lebemensch pur sang.
Het verklaart waarom hij in de veertig naoorlogse fotografenjaren vooral aandacht besteedt aan de lichtvoetiger dingen des levens. Ellende had hij tenslotte al genoeg gezien: in het verzet en de onderduik, tijdens de Slag om Arnhem, als officieel oorlogsfotograaf voor de geallieerden, zijn ouders vermoord in Auschwitz, familie en vrienden verloren.   
Alledaags leven fotografeert hij: gezichten, gebaren, plekken, uitzichten, straatmeubilair.

Altijd en overal kan hij fotograferen. Dus ook het Filmfestival van Cannes: Pablo Picasso, Brigitte Bardot en Sophia Loren. Hij kon best even langs bij prins Rainier van Monaco. Noorwegen, Zweden Australië, Perzië, India, de Stille Oceaan, Amerika. Waarom niet? Hij schrijft reisgidsen, maakt fotoreportages voor binnen- en buitenlandse kranten en tijdschriften. Wat, een encyclopedie illustreren? Geen probleem. Het maakt hem de met afstand bekendste Nederlandse fotojournalist van zijn tijd.  
En en passant, op een kade in Parijs, de zon schijnt, ziet hij in de gauwigheid de pinnigste benen van de hele stad. Kijk nou toch - die hakken, die kousnaad, de punt van die paraplu! En die man, zou dat haar echtgenoot zijn? De stakker. 

Voor zo’n foto vind ik altijd klantjes. Je hoort het hem bijna denken.
Gogme.

----

Gogme  verscheen op papier in het boek Fotoverhalen (Lecturis / Fotomuseum Den Haag, 2014]
Foto: Sem Presser, Parijs [1964], collectie Gemeentemuseum Den Haag